Τουέν, Μαρκ

(Twain, ψευδώνυμο του Samuel Langhorne Clemens, Φλωρίδα, Μιζούρι 1835 – Ρέντινγκ, Κονέκτικατ 1910). Αμερικανός συγγραφέας. Ο θάνατος του πατέρα του τον ανάγκασε να διακόψει όταν ακόμα ήταν 12 ετών, το σχολείο και να εργάζεται για να ζήσει ως βοηθός τυπογράφου. Αργότερα έκανε τον καπετάνιο σε ποταμόπλοια στον Μισισιπή και οι αναμνήσεις του από τη ζωή του στο μεγάλο ποτάμι περιγράφονται στο έργο του Η ζωή στον Μισισιπή (1883). Όταν άρχισε ο εμφύλιος πόλεμος πήγε να συναντήσει τον αδελφό του στη Νεβάδα και έζησε ανάμεσα στους χρυσοθήρες. Ως δημοσιογράφος –πήρε το ψευδώνυμο από έναν παλαιό όρο της ποταμοπλοΐας (σημείωσε δύο οργιές, δηλαδή 4 μ.) με τον οποίο ο βιολιστής διεκήρυσσε ότι τα νερά ήταν ακόμα αρκετά βαθιά– έγινε γνωστός με τα σατιρικά του διηγήματα, μεταξύ των οποίων Ο περίφημος βάτραχος του Καλαβέρας (1865). Άρχισε να ταξιδεύει –Το ταξίδι των αθώων (1869), είναι εμπνευσμένο από ένα ταξίδι που έκανε στην Ευρώπη (πέρασε και από την Ελλάδα) και στους Αγίους Τόπους– για να μελετήσει και να παρουσιάσει την αντίθεση μεταξύ Νέου και Παλαιού Κόσμου και για να δώσει μια σατιρική εικόνα της Ευρώπης και των σεβάσμιων μνημείων της. Η Σκληρή ζωή (1872) είναι αντίθετα μια χιουμοριστική και πνευματώδης ανάμνηση από τη ζωή του στο Φαρ Ουέστ. Στα διάφορα ταξίδια του εξακολούθησε να γράφει, να δίνει διαλέξεις, ώσπου τελικά εγκαταστάθηκε στο Κονέκτικατ. Εκεί έγραψε τα πιο προσεγμένα έργα του και δοκίμασε και το μυθιστόρημα: Οι περιπέτειες του Τομ Σόγερ (1876) και Οι περιπέτειες του Χάκλμπερυ Φιν (1884), που είναι το αριστούργημά του· είναι τα επιτυχέστερα έργα του Τ. και μια επιστροφή στις αναμνήσεις από την παιδική και νεανική του ηλικία, που δίκαια έγιναν επαινετικά δεκτά από την κριτική και από το κοινό. Ακολούθησαν, μεταξύ των άλλων, Ο πρίγκιπας και ο φτωχός (1881), συγκαλυμμένη πολιτική κατά της αγγλικής μοναρχίας, και Ένας Γιάνκης από το Κονέκτικατ στην αυλή του Βασιλιά Αρθούρου (1889), σάτιρα της φεουδαρχικής Αγγλίας. Αυτή ήταν η καλύτερη και γονιμότερη περίοδος της παραγωγής του, όπου διακρίνονται λιγότερο οι εσωτερικές του αντιθέσεις, που οφείλονται στην επίδραση των γονέων του (του πατέρα του, ενός περιπλανώμενου αγνωστικιστή, και της μητέρας του, αυστηρής καλβινίστριας) και στην πεποίθησή του, περισσότερο ή λιγότερο εκδηλωμένη, ότι ήταν υπερφυσικός επισκέπτης από Άλλους Τόπους. Η οικονομική κατάρρευση που τον βρήκε το 1893 και που την ακολούθησαν μια σειρά οικογενειακών τραγωδιών, σημάδεψαν οριστικά τη ζωή του, που τα υπόλοιπα χρόνια της τα θεώρησε ως μια εξιλέωση, της οποίας καρπός ήταν οι Προσωπικές αναμνήσεις της Zαv ντ’ Aρκ (1896) και το μεταθανάτιό του Ο μυστηριώδης ξένος (1916). Πέρα από τις διαφορετικές και αντίθετες εκτιμήσεις του έργου του, που μερικοί το θεωρούν ως την πληρέστερη έκφραση μιας περιόδου της αμερικανικής ιστορίας, μένει οπωσδήποτε το γεγονός ότι αντιπροσωπεύει μια βαθιά ανατροπή του καθιερωμένου σχήματος του μυθιστορήματος και αποτελεί δείγμα ενός απλού και ουσιαστικού ύφους, που θα βρει πολλούς συνεχιστές στην αμερικανική πεζογραφία.